DZIEŃ INDYKA, CZYLI AMERYKAŃSKIE ŚWIĘTO DZIĘKCZYNIENIA

W czwarty czwartek listopada, przypada amerykańskie święto Thanksgiving Day, czyli Święto Dziękczynienia. W USA co roku hucznie obchodzi się ten dzień jako pamiątkę po pojednaniu Indian i angielskich osadników (settlers), którzy założyli pierwszą angielską osadę w USA –  Plymouth. Dzień ten został ustanowiony świętem narodowym przez prezydenta Abrahama Lincolna w 1863 roku.

 I BET YOU DIDN’T KNOW

Na dobry początek odrobina historii, czyli I bet you didn’t know (założę się, że o tym nie wiedzieliście).

Pierwsi osadnicy z Anglii, zwani ojcami pielgrzymami, byli purytanami i uciekli z Anglii ze względu na prześladowania religijne (religious persecution). Najpierw udali się do Holandii, a stamtąd pod koniec 1620 roku przybyli statkiem Mayflower do Ameryki. Wielu spośród nich zmarło na różne choroby jeszcze podczas podróży, a następnie już na lądzie, z głodu. Ale w 1621 roku, dzięki pomocy lokalnych Indian z plemienia Wampanoag, którzy nauczyli osadników uprawiać ziemię, udało im się zebrać obfite zbiory i postanowili to wspólnie uczcić z Indianami. Świętowanie trwało aż trzy dni. I to właśnie na pamiątkę tego wydarzenia co roku Amerykanie świętują swój Thanksgiving Day.

CO JEDZĄ AMERYKANIE TEGO DNIA?

Thanksgiving Day jest dniem wolnym od pracy, dniem spotkań z rodziną przy suto zastawionym stole. Przypuszczam, ze większość z Was kojarzy z filmów ogromnego pieczonego, faszerowanego indyka (roast stuffed turkey), którego je się właśnie tego dnia wraz z sosem żurawinowym (cranberry sauce) oraz sosem pieczeniowym, tzw. gravy.

Stuffing, czyli nadzienie do indyka wykonane jest z owoców, głównie jabłek, orzechów, rodzynek i suszonej żurawiny.

Brzmi smacznie, prawda?

W Święto Dziękczynienia indyk jest dla Amerykanów tym, czym dla Polaków jest karp na wigilię – po prostu nie może go zabraknąć na stole. Dlatego ten dzień nazywa się również Dniem Indyka, Turkey Day.

A dlaczego akurat indyk?

Niestety dokładnie nie wiadomo, ale część historyków zwraca uwagę na zapiski pierwszych osadników, które mówią o polowaniu właśnie na indyka. Około 95% Amerykanów deklaruje, ze właśnie tego dnia je indyka. Ale pojawia się też coraz więcej głosów krytycznych – wiele osób sądzi, że modyfikowane genetycznie indyki, którym piersi rozrastają się do gigancich rozmiarów (indyk waży kilka ładnych kilogramów) służą tylko zaspokojeniu obżarstwa Amerykanów. Jeśli nie widzieliście jakie rozmiary ma indyk tego dnia to zerknijcie na fragment z moich ukochanych Friendsów:

Inne pyszności podawane tego dnia to ciasto dyniowe (pumpkin pie), ciasto z jabłkami (apple pie) oraz ciasto z orzechami pekan (pecan pie), a także słodkie ziemniaki, tzw. yams, zapiekana fasolka (baked beans) i mushed potatoes, czyli tłuczone ziemniaki. Na dziękczynnym stole nie może też zabraknąć kukurydzy (corn) i kabaczka (squash).

Tego dnia Amerykanie dziękują (they give thanks) za to, co mają, chodzą na parady, oglądają mecze futbolu amerykańskiego oraz rozgrywają własne amatorskie mecze. W porównaniu z Halloween, Święto Dziękczynienia nie jest zbyt komercyjnym dniem, choć w zasadzie co mogłoby przebić Halloween? Chyba tylko Święta Bożego Narodzenia!

MACY’S THANKSGIVING DAY PARADE IN NYC

W Nowym Jorku, na Manhattanie, co roku od 1924 roku jest organizowana parada Macy’s Thanksgiving Day Parade, transmitowana przez stację NBC. Organizowana jest przez słynny dom towarowy Macy’s. W paradzie biorą udział platformy z gigantycznym indykiem, ogromne balonowe postacie z kreskówek, np. Myszka Mickey, orkiestra dęta oraz znane osoby. Paradę kończy platforma ze świętym mikołajem, który zwiastuje rychłe nadejście Świąt Bożego Narodzenia. Parady odbywają się również w wielu innych amerykańskich miastach m.in. w Detroit, czy Plymouth. Zerknijcie na zdjęcia z parady i nagranie wideo.

TURKEY PARDON IN THE WHITE HOUSE

Ponadto, co roku prezydent USA bierze udział w zwyczaju zwanym turkey pardon, czyli ułaskawianie indyka. Odbywa się to w Białym Domu i prezydent symbolicznie zamiast zabijać indyka, daje mu wolność, dzięki czemu indyk nie trafi na świąteczne stoły jako danie główne. Tradycję zapoczątkował prezydent George W. Bush w 1989 roku.

THANKSGIVING DAY TRIVIA

I kilka ciekawostek, czyli trivia, związanych z tym dniem.

• Thanksgiving Day jest również obchodzone w Kanadzie, ale jest to drugi poniedziałek w październiku.
• Co roku na Święto Dziękczynienia przyrządza się ponad 46 milionów indyków! (Jakby powiedziała Phoebe z serialu Friends: „This is madness!” –  Toż to szaleństwo!)
  
• Indianie i Anglicy, którzy zapoczątkowali tradycję Święta Dziękczynienia nie jedli indyka, sosu żurawinowego, ani ciasta z dyni. Mieli za to dziczyznę (venison), sarninę (deer), kaczki (ducks), gęsi (geese) oraz takie przysmaki jak ostrygi (oysters), homary (lobsters) i węgorze (eels). Całkiem niezła wyżerka!
• Benjamin Franklin, jeden z ojców-założycieli Stanów Zjednoczonych, chciał, aby to właśnie indyk był symbolem USA, a nie orzeł (eagle).
• Pierwszy posiłek Neila Armstronga i Buzza Aldrina, czyli pierwszych Amerykanów na księżycu, to były resztki pieczonego indyka. (resztki jedzenia – leftovers)
• Przeciętny indyk na Święto Dziękczynienia waży około 15 funtów (tak, funt to też jednostka wagi, nie tylko waluta), czyli około 7,5kg. 1 funt to około 0,5 kilograma.
• Dzień po Święcie Dziękczynienia w USA rozpoczyna się szaleństwo zakupów i ogromnych przecen, dochodzących nawet do minus 90%, zwane Black Friday.
• Jest to jedyne w pełni amerykańskie święto, tuż obok Dnia Niepodległości obchodzonego 4 lipca, wolne od wpływów religijnych i obchodzone przez wszystkich w tym kraju bez względu na religię, czy przynależność kulturową.
• Dzikie indyki mogą biec z prędkością nawet 20 mil na godzinę.

WHAT DOES TURKEY MEAN?

Turkey to indyk, to już wiemy.

To również nazwa kraju – Turcja. Ale co jeszcze znaczy turkey w potocznym języku?

1. Jeśli nazwiecie kogoś słowem turkey, to go obrazicie. W potocznym amerykańskim turkey to tępak, kretyn, idiota.
2. Turkey w potocznym amerykańskim to klapa, nieudany film lub sztuka, niewypał, chała. Coś jak flop.
3. Cold turkey to potoczna nazwa określająca głód narkotyczny, odstawienie środków uzależniających.
4. Talk turkey to mówić o czymś otwarcie, bez ogródek, na poważnie.
5. Dźwięk, jaki produkują indyki, to po angielsku gobble, czyli gulgotanie. Ale gobble ma jeszcze inne znaczenie, świetnie nadające się na Dzień Indyka, kiedy to rodziny zasiadają do suto zastawionych stołów. Gobble w potocznym angielskim znaczy też pożerać, obżerać się. Idealne słowo na tę okazję.

Jak podoba się Wam amerykański Thanksgiving Day?

Zamienilibyście naszego polskiego karpia na takiego faszerowanego indyka?

Podzielcie się opiniami, jakie są Wasze ulubione polskie święta!