AUTUMN CZY FALL?

Jesień, podobnie jak każdą inną porę roku, można opisać na kilka różnych sposobów. Mówi się, że mamy jesień kalendarzową, astronomiczną, a nawet meteorologiczną. Co te wszystkie nazwy tak naprawdę znaczą? I jak powiedzieć to po angielsku?

ASTRONOMICZNA JESIEŃ

Dziś 23 września 2019 o godzinie 9.50 oficjalnie w Polsce kończy się lato i zaczyna się astronomiczna jesień (astronomical autumn). W tym czasie to biegun południowy będzie bliżej słońca niż biegun północny, w związku z czym dni na półkuli północnej będą stawały się coraz krótsze, aż do przesilenia zimowego (winter solstice), kiedy to nastąpi najkrótszy dzień w roku. Zanim jednak nadejdą szare, bure i deszczowe dni dziś doświadczymy równonocy jesiennej (the Semptember equinox), czyli dzień będzie trwał tyle samo co noc. Takie wydarzenie trafia się dwa razy do roku – właśnie teraz na początku jesieni oraz w marcu, na początku wiosny (the March equinox).

Co ciekawe, okazuje się, że nie zawsze początek astronomicznej jesieni idealnie pokrywa się z początkiem kalendarzowej jesieni (autumn by the calendar), która zawsze zaczyna się 23 września. Np w 2017 roku Słońce przeszlo przez tzw. Punt Wagi już 22 września, dzięki czemu rozpoczęło okres astronomicznej jesieni na półkuli północnej dzień przed kalendarzowym początkiem jesieni. Jednak w tym roku zarówno astronomiczna jak i kalendarzowa jesień nastąpią razem dokładnie 23 września.

METEOROLOGICZNA JESIEŃ

Czytając o początku jesieni możecie natknąć się również na inne określenia tej pory roku. Wyróżnia się jeszcze meteorologiczną jesień (meteorological autumn), która to trwa od 1 września do 30 listopada. W tym czasie obserwujemy coraz większe dobowe wahania temperatury (diurnal temperature variation) oraz dużo mglistych i deszczowych dni (foggy and rainy days).

TERMICZNA I FENOLOGICZNA JESIEŃ

To nie wszystko. Kolejnym określeniem jest jesień termiczna (autumn in thermal terms), o której mówi się, gdy temperatury oscylują miedzy 5 a 10 stopni Celsjusza (the temperatures range between 5 to 10 Celsius degrees).

Oraz jesień fenologiczna (autumn in phenological terms), przez niektórych zwana jesienią przyrodniczą, która charakteryzuje się zmianami w przyrodzie. Dotyczy to zwłaszcza zmiany koloru liści na żółte, czerwone i brązowe (leaves changing colors), a następnie ich spadania z drzew (leaves falling off the trees). W Polsce możemy zaobserwować jesień fenologiczną już we wrześniu.

Ponadto, w Polsce używamy jeszcze sformułowania złota jesień (Indian summer) na określenie pięknych, słonecznych, wrześniowych i czasem jeszcze październikowych dni. Jest to zdecydowanie moja ulubiona część polskiej jesieni. Pamiętam bardzo wyraźnie, że w 2015 roku pierwszy weekend październikowy był jeszcze nie ciepły, a wręcz upalny. W Gdańsku było ponad 30 stopni!

AUTUMN CZY FALL?

Przy okazji warto wspomnieć, że w języku angielskim są dwa określenia na jesień, autumn i fall, przy czym dziś Brytyjczycy mówią autumn, a Amerykanie fall. Wiadomo, że słowo autumn trafiło do języka angielskiego z łaciny (autumnus), natomiast pochodzenie słowa fall niestety nie jest do końca znane. Wiemy, że funkcjonowało w j. angielskim już od 16. wieku. Mi osobiście bardziej podoba się fall, gdyż od razu wywołuje we mnie jesienne skojarzenia z pięknymi, spadającymi liśćmi. A takie widoki wręcz uwielbiam!

JESIEŃ Z THE I BEZ THE

Wiele osób często zastanawia się jak poprawnie używać słów autumn i fall w zdaniach, czy poprawnie mówi się in the autumn, czy in autumn. Tak naprawdę obie wersje są poprawne.

Zazwyczaj dodaje się the, gdy mówimy o konkretnej jesieni w konkretnym roku np. jesienią 2020 to in the autumn of 2020. Ta sama zasada dotyczy wszystkich innych pór roku, oczywiście.

Natomiast wyrażenie in autumn (bez przedimka the) jest bardziej ogólne i nie wskazuje na żaden konkretny rok.

Zatem, gdy mówię “jesienią lubię piec ciasto z dyni” to powiem raczej I like making pumpkin pie in autumn.

Równie poprawne są też oba wyrażenia: last autumn oraz in the last autumn.

Natomiast w przypadku amerykańskiego fall zawsze mówi się in the fall.

Mam nadzieję, że zainteresowałam Was odrobinę nazewnictwem związanym z porami roku i teraz wiecie już dokładnie na czym polega różnica między jesienią astronomiczną, meteorologiczną, a fenologiczną.

Ja czekam już na to, co przyniesie jesień w tym roku. I mimo, że nie przepadam za deszczowymi, pochmurnymi dniami, to uwielbiam tą różnorodność kolorów i spacery po lesie, wśród pięknych złotych i czerwonych liści.

A co Wam sprawia przyjemność jesienią?